Układ wegetatywny reguluje z kolei czynności narządów wewnętrznych i zapewnia stabilność środowiska wewnętrznego. Dzieli się na dwa antagonistyczne układy (współczulny i przywspółczulny) utrzymujące stałą równowagę. Z układem nerwowym współdziałają narządy zmysłów. Pośredniczą one między światem zewnętrznym a ośrodkami nerwowymi mózgu, przekazując im odebrane podniety. Dlatego też zmysły nazwane zostały analizatorami. Każdy narząd zmysłu składa się z pewnego określonego narządu obwodowego (ucho, oko itd.), odpowiedniego nerwu i zakończenia (ośrodka) tego nerwu w mózgu. Jeśli którykolwiek narząd (analizator) zostanie zniszczony lub choćby częściowo uszkodzony, zwierzę nie może już tak subtelnie rozróżniać zjawisk świata zewnętrznego, a przy całkowitym zniszczeniu niemożliwa jest nawet najprostsza analiza.
